Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA)
Sinds 2023 geven we invulling aan het GALA akkoord. Doel van dit akkoord is een boost geven aan preventie en het verminderen van druk op de zorg. In het akkoord staan afspraken over het terugdringen van gezondheidsachterstanden, gezond ouder worden, een gezonde fysieke omgeving, een gezonde leefstijl, het versterken van de sociale basis en het versterken van de weerbaarheid en mentale gezondheid. Aan dit akkoord is een brede Rijksuitkering gekoppeld. Dit is de Specifieke uitkering sport en bewegen, gezondheidsbevordering, cultuurparticipatie en sociale basis die ook wel Brede SPUK wordt genoemd. Deze regeling loopt tot en met 2026.
In 2026 ontvangen we in totaal een bedrag van € 218.000 Dit is neutraal verwerkt op de diverse budgetten binnen 'programma 1 Beleven' en 'programma 2 Samenkracht'.
Het kabinet wil grotendeels stoppen met specifieke uitkeringen, zoals de Brede SPUK. Het voornemen hierbij is dat gemeenten de middelen via het gemeentefonds krijgen met een korting van 10%. De middelen worden dan - in tegenstelling tot de SPUK - vrij besteedbaar, zonder afrekening achteraf. De meicirculaire 2025 heeft geen duidelijkheid geboden, of de Brede SPUK na 2026 naar het gemeentefonds gaat. Zonder voldoende middelen wordt er na 2026 minder bereikt op de doelen en ketenaanpakken die dit akkoord voor ogen heeft.
Integraal Zorg Akkoord (IZA)
Het IZA richt zich op de houdbaarheid van het zorgstelsel. Dit akkoord heeft als doel de zorg, toegankelijk en betaalbaar te houden en een impuls te geven aan de beweging van zorg naar gezondheid. In het zorgakkoord zijn afspraken gemaakt om te zorgen dat we in de toekomst aan alle Nederlanders die dit nodig hebben zorg kunnen blijven bieden. Hiervoor wordt onder andere ingezet op samenwerking tussen het (gemeentelijk) Sociaal Domein en de eerstelijnszorg, preventie en het versterken van de eerstelijns zorg.
Voor de uitvoering van dit akkoord stelt het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) voor de periode van 2023-2026 jaarlijks een specifieke uitkering (SPUK IZA) beschikbaar aan de samenwerkingsregio Noord- en Midden-Limburg. Voor de realisatie van de doelen zijn de 14 gemeenten een samenwerkingsovereenkomst aangegaan. Venlo fungeert als mandaatgemeente.
Aanvullend Zorg en Welzijnsakkoord (AZWA)
Als uitbreiding van het IZA, wordt landelijk toegewerkt naar de ondertekening van het AZWA. Het AZWA heeft als doel de samenwerking tussen het sociaal en zorgdomein te versterken en de uitvoering van het IZA te versnellen. Het AZWA is voor publieke gezondheid en preventie een belangrijk akkoord omdat het acties bevat over de samenwerking tussen gemeenten/sociaal domein en het zorgdomein, die gepaard gaan met veelal structurele en soms tijdelijke financiering. Bij de totstandkoming van het AZWA vormt gelijkwaardigheid tussen rijk, gemeenten en zorgverzekeraars een belangrijk uitgangspunt.